Uzun ömürlü bir yol inşa etmek için ilk kural, yolun ideal kesite uygun bir şekilde inşasını sağlamaktır. İdeal yol kesiti için ülkemizdeki en geçerli kaynak Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan Karayolları Teknik Şartnamesidir. Teknik şartname, yol projelerinde ve imalatlarda uyulması gereken kuralları çeşitli alt başlıklar dâhilinde açıklamaktadır.

Yol İnşaatlarında Dolgu Ne Demektir?

İdeal yol kesiti sırasıyla yol tabanı, alt temel ve üst temel olmak üzere 3 kademeden oluşmaktadır. Yol tabanı alt temel ve üst temelden oluşan yol gövdesinin oturduğu doğal zemin olarak açıklanmaktadır. Yolun, trafik yüklerini taşıyan, yükleri tabana eşit bir şekilde tabanın kaldırma potansiyelini aşmayacak şekilde yayan kısma alt temel tabakası, yolun kaplama ve aşınma yüzeyi olan kısma üst temel tabakası denilmektedir.

Peki, yol inşaatlarında dolgu ne demektir? Araçların ve yayaların rahat bir şekilde ulaşım sağlamaları için doğal zeminlerin belirli bir yol kesitine indirgenmesi gerekmektedir. Yol tabanının doğal bir şekilde inşa edilemediği durumlarda, yol seviyesinin ayarlanması için taban ek dolgu malzemesiyle doldurulur. Geçirimsiz, iyice sıkıştırılmış, kalın ve ince çeşitli malzemelerin (kum, mıcır, balans vb.) bir araya gelmesiyle oluşturulan zemine dolgu zemin denmektedir. Yolun oturacağı kırmızı kotlara göre dolgu zemin yapılmaktadır.

Dolgu zeminlerin doğal zeminlerle farkı, doğal zeminlerin hazır sıkışmış ve deprem, taşkın gibi afet durumlarında hareketsiz kalıp zemini taşıma konusunda daha fazla mukavemet göstermesi ve dolgu zeminlerin hareket etme kapasitelerinin daha fazla olması olarak sıralanabilir. Yetersiz sıkışmış dolgu zeminlerde yağmur suyundan kaynaklı zemin hareketliliği gözlenmektedir.

Karayolları Teknik Şartnamesi ideal yol tabanı, alt temel ve üst temel özelliklerini belirtmekle birlikte, yol inşaatlarında dikkat edilmesi gereken en önemli kısım, araç yükünün en son dağıldığı ve onarımı üst tabakalar kadar kolay olmayan zemin-dolgu tabakasıdır.